Վերջին ամիսը կարելի է վստահաբար անվանել հայ եւ ռուս ժողովուրդների «փոխադարձ բացահայտման եւ փոխճանաչողության» ամիս։ Այս մասին Telegram-ի իր ալիքում գրել է «Այլընտրանքային նախագծեր խմբի» փորձագետ Վահե Հովհաննիսյանը:
«Դժվար է ճիշտ նկարագրել ռուսների անսպառ հոսքը, որոնք ամեն օր Երեւան են ժամանում 40-50 չվերթով։ Նրանք զբոսաշրջիկներ չեն։ Չեն լինում զբոսաշրջիկներ՝ հարյուր դոլար գրպանում եւ արգելափակված վարկային քարտերով։ Նրանք փախստականներ չեն։ Այսօր նրանց կյանքին ոչինչ չի սպառնում Ռուսաստանի տարածքում։ Նրանցից շատերին չի կարելի անվանել գաղափարական այլախոհներ, որոնք տանել չեն կարողանում «անազատ Ռուսաստանի» կյանքը, նրանք կրթություն ու հեռանկար չունեցող մարդիկ չեն։
Ովքե՞ր են Հայաստան ժամանած տասնյակ հազարավոր ՌԴ քաղաքացիները։
Անձամբ ինձ համար նրանք պարզապես բարեկամական երկրի մարդիկ են, որոնք ժամանել են տարբեր պատճառներով: Նրանք կիրթ, հետաքրքիր մարդիկ են, ծանոթ լեզվով եւ մշակույթով, եւ միայն լավ բաներ են բերում մեր երկիր, այնպես որ ես ուրախ կլինեմ օգնել նրանց ադապտացվել։
Հետաքրքիր է հարցի եւս մեկ ասպեկտ՝ ի՞նչ գիտենք մենք իրականում միմյանց մասին, քանի որ վերջին 30 տարիների ընթացքում շատ բան է կորել։
Շատ փոքր մասը պահպանել է մշակութային, գիտական եւ այլ կապեր։ Մասնագիտական ու մարդկային ամենաամուր շփումները, հավանաբար, եղել են ռազմական համագործակցության շրջանակում, քանի որ հայկական բանակի բարձրագույն սպայական անձակազմը ձեւավորվել է ռուսական զինվորական բուհերում։
Եվ այսօր Երեւանը եւ մեր մյուս քաղաքները հանկարծ իրենց համար բացահայտում են ժամանակակից ռուսաստանցուն` կրթված, առաջադեմ, մեզ նման բազմաթիվ հայացքներով եւ այլն։
Եվ ռուսաստանցին հանկարծ հայտնաբերում է Հայաստանը՝ ժամանակակից եվրոպական երկիր, որտեղ իր նկատմամբ բարյացակամ վերաբերմունք ունեն, որտեղ իր լեզուն հասկանում են, որտեղ հանրային ծառայությունների որակը չի զիջում Մոսկվային, որտեղ կա զարգացած բանկային համակարգ, ակտիվ մշակութային կյանք, առաջադեմ երիտասարդություն եւ այլն։
Պետք էր սպասել «ուկրաինական հատուկ գործողությանը» եւ Արեւմուտքի հետ ճգնաժամին՝ հասկանալու համար, թե որքան կարեւոր է միմյանց ճանաչել «փափուկ ուժի» ազդեցության, խաղաղ եւ քաղաքակիրթ հաղորդակցությունների միջոցով։
Ռազմական գործողությունների ավարտից հետո պետք է փոխվի հայ-ռուսական հարաբերությունների ողջ փիլիսոփայությունը, ողջ զինանոցը։ Այսօր տարբեր հարթակներում կարելի է լսել «հավերժ միասին» արտահայտությունը՝ դատարկ ու հնացած արտահայտություն։ Ֆիկտիվ ձեւակերպումների փոխարեն պարզապես պետք է գրագետ ու ազնիվ աշխատել միմյանց հետ։
Օրերս կարդացի մի ռուսալեզու լրագրողի հոդված արեւմտյան պարբերականում․ «նախկին գաղութ», «կայսրության ծայրամաս» եւ այլ թունավոր ձեւակերպումներ մի քանի անգամ հիշատակվում էին, դրանով նա փորձում էր նկարագրել Հայաստան ժամանած որոշ ռուսաստանցիների վրդովմունքը։
Ինչո՞ւ է ռուսաստանցին այսօր Հայաստանում, ընկերների շրջապատում իրեն ապահով զգում, որովհետեւ նա եկել է մի փոքր, անկախ երկիր, որտեղ գիտեն եւ սիրում են ռուսաց լեզուն եւ ռուսական մշակույթը, որի հետ նրանք ունեն ընդհանուր պատմություն եւ շատ առումներով կարող են ընդհանուր բան ունենալ, արժանի ապագա. Չնայած Հայաստանը մոնոէթնիկ երկիր է, պատմությունն այնպես է բաշխվել, որ հայերի միայն մի մասն է ապրում Հայաստանում, իսկ մյուս մասը՝ Ռուսաստանում եւ արեւմտյան երկրներում։ Այսպիսով, հայ ժողովուրդը բազմամշակութային համակարգ է, եւ դա պետք է հաշվի առնել
Վերջում անկեղծ խորհուրդ տարբեր մակարդակի ռուսաստանցի պաշտոնյաներին՝ մի վստահեք հայ գործիչներին, որոնք ձեր գրասենյակներում խոնարհվում են ձեր առջեւ եւ նվաստացնում սեփական երկիրը։ Նրանք սովորական մարգինալներ են, որոնք կապ չունեն իրական հասարակական գործընթացների, հասարակական տրամադրությունների հետ եւ իրենց խոնարհմամբ լուծում են միայն անձնական հարցեր»,- գրել է նա։